โรงงาน ‘อายิโนะโมะโต๊ะ’ ปลอดภัยไร้ปนเปื้อน
ตอน 4 : STOP PEST - ป้องกันสัตว์พาหะไม่ให้เข้าพื้นที่ !
โรงงาน อายิโนะโมะโต๊ะ ใส่ใจในทุกขั้นตอนการผลิต เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่ทั้งคุณภาพดีและปลอดภัย โรงงานทุกแห่งจึงดำเนิน มาตรการป้องกันการปนเปื้อนทางกายภาพ (Physical Contamination Prevention) อย่างเข้มงวด รวมถึงหนึ่งในมาตรการสำคัญคือ การควบคุมสัตว์พาหะ (Pest Control) เพื่อไม่ให้เข้ามาในพื้นที่การผลิต เพราะหากขาดการจัดการที่เหมาะสม สัตว์พาหะต่าง ๆ (เช่น แมลง หนู หรือนก) อาจนำเชื้อโรคเข้ามาปนเปื้อนภายในพื้นที่การผลิตได้
โรงงาน อายิโนะโมะโต๊ะ จึงมีแนวทางในการปฏิบัติเพื่อป้องกันสัตว์พาหะไม่ให้เข้ามาในโรงงาน หรือ “STOP PEST” ดังต่อไปนี้
4 มาตรการ STOP PEST เพื่อให้พื้นที่การผลิตปลอดภัยได้มาตรฐาน
1. ออกแบบพื้นที่ให้ปลอดภัย
การออกแบบพื้นที่ภายในโรงงานถือเป็นปราการด่านแรกที่สำคัญที่สุดในการป้องกันสัตว์พาหะไม่ให้เข้ามาในพื้นที่โรงงาน โดยสามารถทำได้ดังนี้
- ปิดประตู หน้าต่าง และช่องระบายอากาศให้มิดชิด
- ติดตั้งม่านพลาสติก มุ้งลวด หรือตาข่าย เพื่อป้องกันแมลงและนก
- ติดตั้งหรือวางอุปกรณ์ดักจับสัตว์พาหะในตำแหน่งที่เหมาะสม และดำเนินการตรวจสอบพร้อมกับบำรุงรักษาอย่างต่อเนื่อง เช่น
- ไฟดักแมลง ควรเลือกไฟดักแมลงชนิดที่มีแผ่นกาว เพื่อป้องกันแมลงร่วงและปนเปื้อนในพื้นที่ผลิต และควรคำนึงถึงตำแหน่งติดตั้ง รวมถึงประเภทแสงที่ไม่ดึงดูดแมลงบริเวณทางเข้า
- กล่องกาวดักสัตว์พาหะ ติดตั้งกล่องฟีโรโมนดักแมลง กล่องกาวดักหนู หรือบ้านกาวดักจิ้งจกในจุดที่มีความเสี่ยง

2. จัดการแหล่งหลบซ่อน
การจัดการแหล่งหลบซ่อนของสัตว์พาหะชนิดต่าง ๆ เป็นการตัดปัญหาที่ต้นตอ ซึ่งจะช่วยลดการปนเปื้อนภายในโรงงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยสามารถทำได้ดังนี้
- ทำความสะอาดพื้นที่รอบโรงงาน ควรเว้นระยะห่างพุ่มไม้ กองวัสดุ หรือสิ่งกีดขวางอย่างน้อย 1 เมตรจากตัวอาคาร
- จัดเก็บวัสดุและสินค้าให้เป็นระเบียบ ยกสูงจากพื้นอย่างน้อย 15 ซม. และเว้นระยะห่างจากผนังอย่างน้อย 0.5–1 เมตร เพื่อความสะดวกในการตรวจสอบและลดที่หลบซ่อนของสัตว์พาหะ
- จัดการขยะและของเสียอย่างเหมาะสม โดยใช้ถังที่ปิดมิดชิดและนำไปกำจัดอย่างสม่ำเสมอ โดยกำหนดความถี่ที่เหมาะสม
- จัดการแหล่งน้ำขังหรือความชื้น เพื่อเป็นการกำจัดต้นเหตุหลักของการดึงดูดแมลงพาหะ

3. กำหนดโปรแกรม Pest Control ที่ชัดเจน
แผนงานในการควบคุมสัตว์พาหะต้องมีการวางระบบที่เป็นลายลักษณ์อักษรและสามารถตรวจสอบย้อนหลังได้ ผ่านกระบวนการดังต่อไปนี้
- ระบุ พื้นที่เป้าหมาย ประเภทสัตว์พาหะ วิธีการควบคุม สารเคมี ตารางเวลา และผู้รับผิดชอบ ให้ชัดเจน
- มี การตรวจสอบหรือเปลี่ยนอุปกรณ์จัดการสัตว์พาหะตามรอบเวลา
- บันทึกการใช้สารเคมี ทุกครั้ง และ เก็บเอกสาร SDS (Safety Data Sheet) ให้ครบถ้วนตามข้อกำหนด
- กรณีใช้บริการบริษัทภายนอก ต้องเลือกบริษัทที่มีใบอนุญาตถูกต้อง มีเจ้าหน้าที่ที่ผ่านการอบรม และเก็บเอกสารประกอบให้ครบถ้วน เช่น สัญญา เอกสารการให้บริการ และรายงานการตรวจสอบ เพื่อทวนสอบย้อนหลังได้

4. ตรวจสอบและปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
การดำเนินการด้านการทบทวนรายงานการให้บริการจากบริษัทภายนอก (Service Report) ทุกครั้งที่มีการเข้ามาให้บริการควบคุมสัตว์พาหะ รวมถึงการติดตามสัตว์พาหะภายในบริษัทเอง ควรดำเนินการตรวจสอบและปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้มาตรการได้ผลจริง โดยสิ่งที่ควรเน้นมีดังนี้
- สรุปผลการตรวจจับและแนวโน้มการพบสัตว์พาหะ
- ตรวจสอบประสิทธิภาพของสารเคมีที่ใช้และความเหมาะสม
- ข้อเสนอแนะจากผู้เชี่ยวชาญและการดำเนินการปรับปรุง
- การติดตามผลจากข้อเสนอแนะครั้งก่อนว่ามีการแก้ไขแล้วหรือไม่
มาตรการทั้งหมดนี้จะทำให้การควบคุมสัตว์พาหะไม่ใช่แค่การแก้ไขปัญหาเมื่อเกิดขึ้น แต่เป็นการป้องกันตั้งแต่ต้น เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคว่าผลิตภัณฑ์ทุกชิ้นของอายิโนะโมะโต๊ะปลอดภัยและได้มาตรฐาน
Refer to Standard for Food GMP (ASQUA-QS-17 Version 07)


